Trong lĩnh vực vận chuyển và lưu trữ hàng hóa, việc nắm rõ các chi phí trong logistics đóng vai trò then chốt để tối ưu hóa ngân sách và gia tăng hiệu quả hoạt động. Các chi phí trong logistics bao gồm nhiều khoản mục khác nhau như chi phí vận chuyển, chi phí kho bãi, chi phí đóng gói, chi phí bảo hiểm và chi phí quản lý tồn kho. Theo báo cáo của Statista năm 2024, chi phí logistics toàn cầu chiếm khoảng 12% GDP thế giới, cho thấy mức độ ảnh hưởng lớn của lĩnh vực này đối với nền kinh tế. Hiểu rõ các chi phí trong logistics không chỉ giúp doanh nghiệp kiểm soát dòng tiền mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh, đảm bảo khả năng đáp ứng nhanh chóng nhu cầu của thị trường. Trong bối cảnh chi phí vận tải quốc tế tăng 8% trong năm 2024 theo World Bank, việc tối ưu các khoản mục logistics càng trở nên cấp thiết đối với mọi doanh nghiệp.
Các yếu tố cấu thành nên các chi phí trong logistics
Chi phí trong logistics không đơn thuần chỉ là khoản phí vận chuyển, mà còn bao gồm nhiều thành phần quan trọng khác, mỗi thành phần đều ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
Chi phí vận tải
Chi phí vận tải là phần lớn nhất trong tổng các chi phí trong logistics, chiếm khoảng 50% đến 60% tổng chi phí logistics của doanh nghiệp theo thống kê của Armstrong & Associates năm 2024. Khoản chi này bao gồm:
-
Chi phí nhiên liệu
-
Phí cầu đường, phà, bến bãi
-
Chi phí thuê phương tiện vận tải (nếu không sở hữu đội xe)
-
Chi phí lương và phụ cấp tài xế
-
Phí vận tải quốc tế (nếu có xuất nhập khẩu)
Sự biến động giá nhiên liệu toàn cầu và nhu cầu vận chuyển mùa cao điểm khiến chi phí vận tải có thể tăng đến 15% trong một số thời kỳ, yêu cầu doanh nghiệp phải có kế hoạch dự phòng chi tiết.
Chi phí kho bãi
Chi phí kho bãi là phần không thể thiếu khi xét đến các chi phí trong logistics. Khoản này bao gồm:
-
Phí thuê kho hàng
-
Chi phí lắp đặt và bảo trì hệ thống lưu kho
-
Phí bảo hiểm hàng hóa lưu trữ
-
Chi phí nhân công quản lý kho
Theo Hiệp hội Quản lý Chuỗi Cung ứng (SCM World), chi phí kho bãi trung bình có thể chiếm từ 20% đến 25% tổng chi phí logistics của doanh nghiệp, tùy theo ngành hàng và quy mô lưu trữ.
Chi phí đóng gói và xử lý hàng hóa
Đóng gói đúng tiêu chuẩn không chỉ giúp bảo vệ hàng hóa mà còn tiết kiệm chi phí do giảm tỷ lệ hư hỏng. Các khoản chi phí này bao gồm:
-
Nguyên liệu đóng gói (thùng carton, màng bọc, pallet, đai nẹp)
-
Máy móc đóng gói tự động (nếu có)
-
Chi phí lao động đóng gói thủ công
-
Chi phí xử lý các kiện hàng đặc biệt
Một nghiên cứu của Packaging Digest năm 2024 cho thấy, tối ưu hóa vật liệu đóng gói có thể giảm đến 12% tổng chi phí logistics, đồng thời nâng cao hiệu quả vận chuyển.
Những chi phí phát sinh khác trong logistics
Bên cạnh các khoản chi phí cố định, doanh nghiệp còn đối mặt với nhiều loại chi phí phát sinh trong chuỗi cung ứng.
Chi phí lưu kho tồn đọng
Khi hàng hóa tồn kho lâu ngày, doanh nghiệp phải chịu:
-
Chi phí lưu kho bổ sung
-
Chi phí khấu hao, giảm giá trị hàng hóa
-
Rủi ro hư hỏng, lỗi thời sản phẩm
Theo APICS, trung bình mỗi năm, chi phí tồn kho chiếm khoảng 25% đến 30% giá trị tồn kho. Việc tối ưu dòng chảy hàng hóa sẽ giúp giảm thiểu khoản chi phí này đáng kể.
Chi phí xử lý sự cố vận chuyển
Trong thực tế, các sự cố như thất lạc hàng, giao hàng trễ hoặc hư hỏng trong vận chuyển có thể dẫn đến:
-
Chi phí bồi thường cho khách hàng
-
Chi phí hoàn trả và vận chuyển lại
-
Tổn thất uy tín và lòng tin khách hàng
Các công ty logistics chuyên nghiệp luôn dành ra một ngân sách dự phòng từ 3% đến 5% tổng chi phí vận hành để xử lý các tình huống phát sinh này.
Chi phí bảo hiểm vận tải
Để phòng ngừa rủi ro, bảo hiểm vận tải là chi phí bắt buộc đối với nhiều doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Các yếu tố chi phối chi phí bảo hiểm vận tải gồm:
-
Giá trị hàng hóa
-
Tuyến đường vận chuyển
-
Loại hình phương tiện sử dụng
-
Tình hình an ninh khu vực vận chuyển
Theo Insurance Business Magazine, mức phí bảo hiểm vận tải dao động từ 0,5% đến 2% giá trị hàng hóa tùy theo độ rủi ro.
Chiến lược tối ưu các chi phí trong logistics
Để duy trì lợi thế cạnh tranh và nâng cao lợi nhuận, các doanh nghiệp cần xây dựng những chiến lược tối ưu hóa chi phí logistics một cách bài bản và dài hạn.
Tối ưu hóa tuyến đường vận chuyển
Việc lựa chọn tuyến đường vận chuyển ngắn nhất, an toàn nhất và chi phí thấp nhất giúp giảm đáng kể chi phí vận tải – thành phần lớn nhất trong các chi phí trong logistics. Công ty CPTM xuất nhập khẩu VHS luôn ưu tiên sử dụng các phần mềm định tuyến thông minh, ứng dụng công nghệ AI để phân tích lộ trình tối ưu theo thời gian thực, giúp tiết kiệm đến 10% chi phí nhiên liệu và rút ngắn thời gian giao hàng lên tới 15%.
Quản lý tồn kho khoa học
Một hệ thống quản lý tồn kho hiệu quả có thể giảm thiểu lượng hàng tồn không cần thiết, từ đó tiết kiệm chi phí lưu kho và giảm nguy cơ hư hỏng hàng hóa. Công ty CPTM xuất nhập khẩu VHS áp dụng hệ thống ERP tích hợp với phần mềm WMS (Warehouse Management System), đảm bảo lượng tồn kho được cập nhật chính xác theo từng phút, giúp giảm chi phí lưu kho xuống dưới 20% tổng giá trị tồn kho hàng tháng.
Sử dụng dịch vụ logistics bên thứ ba (3PL)
Đối với nhiều doanh nghiệp, việc thuê ngoài các dịch vụ logistics từ các nhà cung cấp 3PL chuyên nghiệp như vận tải, kho bãi, đóng gói có thể giúp tối ưu chi phí đáng kể. Công ty CPTM xuất nhập khẩu VHS đã xây dựng mạng lưới đối tác 3PL rộng khắp trong và ngoài nước, mang lại lợi thế chi phí vận hành thấp hơn 12% so với tự tổ chức nội bộ, đồng thời linh hoạt hơn trong việc mở rộng quy mô kinh doanh.
Ứng dụng công nghệ vào logistics
Công nghệ là chìa khóa then chốt giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí logistics. Những giải pháp nổi bật bao gồm:
-
Phần mềm quản lý vận tải (TMS)
-
Phần mềm quản lý kho (WMS)
-
Hệ thống theo dõi hàng hóa GPS
-
Blockchain trong quản lý hợp đồng vận tải
Công ty CPTM xuất nhập khẩu VHS tiên phong trong việc áp dụng các công nghệ mới vào vận hành logistics, giúp tối ưu thời gian, chi phí và độ chính xác trong toàn bộ chuỗi cung ứng.
Xu hướng logistics hiện đại giúp tiết kiệm chi phí
Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và nhu cầu thị trường đã tạo ra những xu hướng logistics mới, giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả hơn các chi phí trong logistics.
Logistics xanh (Green Logistics)
Xu hướng sử dụng phương tiện vận tải tiết kiệm nhiên liệu, đóng gói thân thiện với môi trường và tối ưu vận tải đa phương thức không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn giảm chi phí vận hành. Theo McKinsey, áp dụng logistics xanh có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm 5-10% tổng chi phí logistics hàng năm. Công ty CPTM xuất nhập khẩu VHS hiện đang triển khai lộ trình logistics xanh bằng cách sử dụng các phương tiện hybrid và vật liệu đóng gói tái chế, phù hợp với xu hướng phát triển bền vững toàn cầu.
Số hóa toàn bộ chuỗi cung ứng
Việc chuyển đổi số toàn diện chuỗi cung ứng giúp tăng khả năng kiểm soát và dự báo, từ đó giảm chi phí tồn kho, vận tải và xử lý sự cố. Công ty CPTM xuất nhập khẩu VHS đã đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống số hóa logistics, giúp rút ngắn thời gian giao hàng trung bình 18%, giảm sai sót trong vận hành đến 30% so với các phương thức truyền thống.
Tự động hóa kho bãi và vận chuyển
Sử dụng robot, hệ thống băng tải tự động và thiết bị không người lái trong vận hành kho bãi không chỉ tăng hiệu suất lao động mà còn giảm chi phí nhân công và tỷ lệ hư hỏng hàng hóa. Theo báo cáo của Logistics Management, doanh nghiệp áp dụng tự động hóa có thể giảm đến 25% tổng chi phí logistics so với phương thức thủ công.
Câu hỏi thường gặp liên quan đến các chi phí trong logistics
Chi phí vận tải chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng chi phí logistics?
Chi phí vận tải thường chiếm từ 50% đến 60% tổng chi phí logistics, tùy thuộc vào ngành nghề và quy mô hoạt động của doanh nghiệp.
Có nên sử dụng dịch vụ logistics bên thứ ba (3PL) để giảm chi phí không?
Có. Thuê ngoài dịch vụ logistics giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, linh hoạt quy mô và tập trung nguồn lực vào hoạt động kinh doanh cốt lõi.
Làm thế nào để tối ưu chi phí lưu kho?
Quản lý tồn kho khoa học, dự báo nhu cầu chính xác, áp dụng công nghệ WMS và tự động hóa kho bãi là những giải pháp hiệu quả để giảm chi phí lưu kho.
Xu hướng logistics xanh có thực sự tiết kiệm chi phí không?
Có. Logistics xanh không chỉ giúp giảm chi phí nhiên liệu, tối ưu vận chuyển mà còn nâng cao hình ảnh thương hiệu và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao từ khách hàng về phát triển bền vững.
THAM KHẢO THÊM
Hệ thống quản lý kho hàng WMS là gì?
Hệ thống kiểm soát kho: Tối ưu quản lý tồn kho cho doanh nghiệp
Các Nội Dung Đáng Quan Tâm
